Oliver Stone’un belgeseli “Untold History of the United States” beni sürüklediği bir hikâyeyi paylaşıyorum sizlerle: Leningrad’ın 2’inci Dünya Savaşı sırasında yaşadığı 900 günlük kuşatmada Leningrad’ın sakinlerinin fedakârlıkları ve Dmitri Shostakovich’in bu fedakârlığa karşı bestelediği “Leningrad Senfonisi” olarak da bilinen “7’inci Senfoni”…
7’inci Senfoni – Leningrad Senfonisi:
İnsanlık tarihinin en kanlı savaşlarından biri, aynı zamanda modern zamanların en uzun kuşatmalardan birine de tanıklık etti. Leningrad (Bugünkü adıyla St. Petersburg), 900 gün boyunca Naziler öncülüğündeki Mihver Devletleri kuvvetlerince kuşatıldı. Kuşatma öncesi 2,5 milyon olan şehrin nüfusu, kuşatma sonrasında yaklaşık üçte birini bombalar, soğuk ve açlık nedenleriyle kaybetti.
Kuşatma altında bir senfoni
900 günlük (Bazı kaynaklarda 872 olarak da geçiyor) bu kuşatma sırasında Ruslar’ın tanınan bestecilerinden Dmtiri Shostakovich, Sovyetler Birliği ve Müttefikler için “Nazi Totaliterizmi”ne karşı mücadelenin sembollerden biri olan 7’inci Senfonisi’ni (Leningrad) 1941 yılında yazmaya başladı. İlk olarak (bugünkü adıyla) Samara’da 5 Mart 1942 tarihinde sahnelenen 7’inci Senfoni, 9 Ağustos 1942 yılında kuşatma altındaki Leningrad’a moral oldu.
Psikolojik harp unsuru
Konserin düzenleneceği gün Sovyet orduları, Mihver güçlerine çok şiddetli bir topçu saldırısı gerçekleştirdi. “Squall” isimli bu operasyonun iki nedeni vardı: 1. Konserin yapılacağı alanın Nazi kuvvetlerince hedef alınmasının engellenmesi, 2. Nazi kuvvetlerinin (konser süresi boyunca) sessizliğe boğulması…
Amacına ulaşan opersayon sornasında 7’inci Senfoni, şef Karl Eliasberg’in öncülüğünde sahnelendi. Sovyetler için bir moral anlamına gelen senfoni, psikolojik harp unsuru olarak Alman birliklerine de dinletildi.
Shostakovich “Faşistler”in yanında mı?
İnternet üzerinden araştırmaya devam ettikçe, hikâye uzadıkça uzuyor.
Mesela 7’inci Senfoni’yi seslendirecek orkestradaki müzisyenlerin sayısı savaş ve açlık nedeniyle 15’e düşer ve Şef Eliasberg, “enstrüman çalabilen herkes”e bir çağrı yapar. Ve 7’inci Senfoni, bugün yaklaşık 250 yıllık tarihe sahip Bolşoy Tiyatrosu’nda sahnelenir.
Shostakovich’in yazdığı 8’inci senfoninin sahnelenmesi, 1956 yılına kadar “yasaklanır”. Resmi olmayan bu hamlenin gerekçesi ise 8’inci Senfoni’siyle Shostakovich’in aslında “Faşistler”in yanında yer aldığı iddia edilir.
Dmitri Shostakovich ve Leningrad Semfonisi ile ilgili benden bu kadar. Devam etmek isterseniz aşağıdaki link’lerden yola çıkarak sonu gelmeyen bir bilgi denizi içine atabilirsiniz kendinizi…
Kağan Konçak – kagan.koncak@gmail.com
Kaynaklar:
- Oliver Stone – Untold History of the United States – İlk Bölüm
- http://en.wikipedia.org/wiki/Dmitri_Shostakovich
- http://shostakovich.hilwin.nl/life.html
- http://en.wikipedia.org/wiki/Karl_Eliasberg
- http://en.wikipedia.org/wiki/Symphony_No._7_(Shostakovich)
- http://www.spectator.co.uk/books/9110221/leningrad-siege-and-symphony-by-brian-moynahan-review/