ÇİÇEK ÇOCUKLARI, Nedir? Ne değildir?
Çiçek Çocukları; diğer adıyla Hippiler’in isim verdiği “Çiçek Çocukları” ya da “Hippiizm” akımı insanlık tarihi boyunca ortaya çıkmış barışsever akımlar arasında en özgün, kapsayıcı ve “avangard” olanlardan biridir.
Organize bir siyasal hareketin ortaya çıkarmadığı; 20. yüzyıl boyunca süregiden vahşet, dehşet, şiddet ve baskıcı sistemlere karşı tepki olarak gelişen Hippiizm belli bir merkezden ya da düşünsel önderlikten beslenmiyordu. Bu merkezsizlik, determinizm ve hiyerarşisizlik Hippiizm’i modernizm sonrası gelişmekte olan otorite karşıtı düşünsel akımlar arasında saygın bir yere taşır.
İkinci Dünya Savaşı insanlığa korkunç bir kan banyosu yaptırarak ve hafızalarda telafisi olanaksız hasarlara yol açarak sona ermiş faşizm yenilmiştir. Faşizmin yenilgisi bir anlamda modernist devletler; yani Fransız İhtilali’nden bu yana görmekte olduğumuz ulusa dayalı devletler sisteminin de çözülmeye başladığı tarihtir. Bu tarihten sonra modernist devlet yapıları her geçen yıl daha fazla tasfiye edilmeye başlanmıştır. Özgürlük, demokrasi ve insan haklarına yönelik ilkelerin daha fazla geçerli olduğu yönetsel sistemler kurulmaya başlamıştır.
Fakat faşizme karşı alınan galibiyet baskıcı yönetimlerin sonunu hemen getirmeye yetmemiştir. Kısa sürede faşizmin yerini bambaşka baskıcı yönetsel sistemler alır. Nazizm ve de modern devletler sistemi çökmüştür ancak bu defa onları çökertenlerin insanlığa sunacakları bambaşka baskıcı yöntemler, dehşet sistemleri ve doğal insan yaşamına aykırı modeller devrededir. Bir taraftan zafer utkusu yaşayan komünist SSCB diğer yandan zaferi kendi kazanımına dönüştürmeyi başarmış olan kapitalist ABD kıyasıya bir çekişmeye girerler ve Soğuk Savaş başlar. İşte bu, insanlığın gırtlağını sıkan en son deliğin de kapanması anlamına gelir. Hava solunamaz hale gelir. İnsanlar kapitalist ve komünist devletlerin ihtiraslı askeri, sosyal ve ekonomik uygulamaları arasında sıkışıp kalmış; perperişandır.
Karşılıklı siyasal manevralar ve yönetsel uygulamalar sırasında ilk karşı çıkışlar 1950’ler Beatnik’lerinden gelirse de bu çevre, entelektüel gençlerden oluşmuş dar bir yadsıyıcı akım olarak marjinal çevrelerdeki insanlarda nisbi bir uyanışa sebep olmasına rağmen akîm kalır. 1960’lardan itibaren ilerici sol akımların dünyada ön alması, özgürlük ve insanlık ideallerinin galebe çalması ve yadsıyıcı muhalefetin yaygınlaşması ile beraber tüm dünyada umumi bir uyanış baş gösterir. İlk başta 1946 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi barışsever Alman yazar Herman Hesse’nin Siddartha ve Bozkırkurdu gibi kitapları gençliğin el kitapları haline dönüşür. Barışsever bir dinsel ideoloji olarak Budizmin sırları keşfedilir ve buna dair yaşam ilkeleri sanayi toplumlarının acımasız çarkları arasında ezilen gençlik arasında büyük yankı uyandırır. Dünya üzerinde mutlu olmak için pek de paraya ihtiyacımız olmadığının keşfedilmesi ve mutluluğa dair ana akım görüşlerin deşifre edilip dışlanması ile tüm dünyada gençlik isyanları başlar.
İlk defa Çiçek Çocukları tabirinin kullanılması ise 1965 yılı sıralarında ABD’de Vietnam savaşına gitmeyi reddeden gençlerin silahların namlularına çiçek sokmaları ile gerçekleşir. Kendilerine koyulan her türlü kuralı reddeden, baskıcı yönetimlere karşı pasif bir karşı duruşu savunan, bedensel ve düşünsel arzularına ket vurmayı reddeden; bu yönüyle de 21. Yüzyıl anarşist felsefelerine derin ilham kaynakları oluşturan Hippiizm akımı bu özellikleri dolayısıyla sözkonusu yıllarda gençler arasında hızla yayılır, kapsayıcı olur. Hippiizim’i benimsemiş gençler kendi yaşam komünlerini ve gettolarını kurarlar. Bu gettolarda ya da minik komünlerde hem kapitalist hem ortodoks komünist tarzın hilafına sade bir hayatı sürdürmeye başlarlar. Bu yaşam tarzının Kâbe’si olarak gördükleri Tibet’e ve Katmandu’ya gitme hayallari kurarlar ve çokları da çiçeklerle süslenmiş, el yapımı, iptidai araçlar, Vosvoslar, otobüsler, bisikletler ya da doğrudan tabanvayla Katmandu yollarına düşerler.
Hippi sözcüğünün etimolojik kökeni de zenci gettolarındaki “hipster” sözcüğüne dayanmaktadır. Doğrudan politik tavır almayı reddederlerse de söylemlerinin son tahlilde sisteme ciddi bir muhalefet potansiyeli taşıdığı kabul edilmelidir. Bazı Marksist kuramcılara göre Hippiizm akımının hümanist ve özgürlükçü yanlarını çok iyi kanalize eden liberal kapitalizm kendine yeni pazar sahaları yaratmada bu gençlerin saf ideolojilerini kullanmış ve başarılı olmuştur. Kanaatimizce kendine karşı akımları dönüştürüp kendi çıkarı doğrultusunda kullanmakta mahir olan kapitalist sistemin bu başarısı Hippizim’in taşıdığı ciddi muhalefet potansiyelini ve “anti-kapitalist” yaşam özlemini hakir görmeyi getirmemelidir.
Çiçek Çocukları; yani Hippiler, serbest aşk, bedensel arzuları gemlememe, sınırsız özgürlük, paylaşım, komün hayatı, doğaya saygı, veganizm ve vejeteryanizme dayalı beslenme alışkanlıkları, şiddet ve savaşa, otoriteye, hiyerarşiye ve ikiyüzlü orta sınıf ahlakına karşı oluşları dolayısıyla bugün de pek çok muhalif akımın ilham kaynağı olmaya devam etmektedirler.
Yazı:Hikmet Temel Akarsu
İst. 18 May 2013
illüstrasyon: Pete Ziegel